Διάλειμμα: Η χρονική διάρκεια παίζει ρόλο
Όλοι μας θα θυμόμαστε τους εαυτούς μας στην τάξη να ρωτάμε τους διπλανούς μας στα κρυφά “σε πόση ώρα χτυπάει;”. Είναι τεράστια η ανάγκη των παιδιών να βγουν από τα στενά περιθώρια της τάξης, να κουνηθούν, να συναντήσουν τους φίλους τους, να επιλέξουν τα ίδια τι θα κάνουν, να δημιουργήσουν έναν φανταστικό κόσμο και να ζήσουν για λίγο στον κόσμο αυτό.
Τους δίνουμε όμως αρκετό χρόνο για διάλειμμα;
Στο άρθρο Longer Recess, Stronger Child Development η συντάκτης, Angela Hanscom, επιχειρηματολογεί υπέρ της αύξησης του χρόνου του σχολικού διαλείμματος, από 20 λεπτά σε -τουλάχιστον- 1 ώρα.
Τα 20 λεπτά δεν είναι αρκετά!
Σε 20 λεπτά τα παιδιά δεν προλαβαίνουν να χαθούν μέσα στους φανταστικούς κόσμους που δημιουργούν. Δεν υπάρχει αρκετός χρόνος να αλληλεπιδράσουν με τους φίλους τους και να καλλιεργήσουν κοινωνικές δεξιότητες που τόσο τους λείπουν όταν μένουν κλεισμένα σπίτι τους παρέα με τις οθόνες των υπολογιστών. Ούτε φτάνει ο χρόνος για να εκτονώσουν τη συσσωρευμένη μετά από τόση ώρα καθισιού ενέργεια. Εάν δεν εκτονωθεί, η ενέργεια που παραμένει εγκλωβισμένη, παρεμποδίζει τα παιδιά να παραμείνουν συγκεντρωμένα κατά τη διάρκεια του μαθήματος.
Κάθε πράγμα στον καιρό του
Ας αφήσουμε τα παιδιά να απολαύσουν την παιδική τους ηλικία, παρέχοντάς τους ελεύθερο χρόνο και χώρο για να ζήσουν όπως εκείνα επιθυμούν και όχι όπως επιθυμούμε εμείς, όσο αγνές κι αν είναι οι προθέσεις μας.
Στέρηση παιχνιδιού: Πώς βλάπτει τα παιδιά
Στο άρθρο του “The play deficit” ο διακεκριμένος εξελικτικός ψυχολόγος Peter Gray, καταθέτει το απόσταγμα της πολυετούς έρευνάς του σχετικά με τα οφέλη του παιχνιδιού στην ανάπτυξη και ευημερία των παιδιών. Παράλληλα, αποκαλύπτει την παραδοξότητα της σημερινής εκπαιδευτικής πραγματικότητας, που ολοένα εκτοπίζει το παιχνίδι από την καθημερινότητα των παιδιών, με την ψευδαίσθηση πως κατ’αυτόν τον τρόπο τα σημερινά παιδιά θα γίνουν επιτυχημένοι ενήλικες.
Τα οφέλη του παιχνιδιού
Ο Gray, με αναλυτικές περιγραφές και παραδείγματα μέσα από τις έρευνες που έχει διεξάγει, αναδεικνύει την ευεργετική επίδραση που έχει το παιχνίδι στη ζωή και την ανάπτυξη των παιδιών με τους εξής τρόπους:
- Επιτρέπει στα παιδιά να ασχοληθούν όση ώρα επιθυμούν, με όποιον τρόπο επιθυμούν με ασχολίες που ταιριάζουν στις ανάγκες, τα ταλέντα και τα ενδιαφέροντά τους, αντί να εργάζονται σε δραστηριότητες που επιβάλλονται από τους ενήλικες και δεν έχουν κανένα νόημα για αυτά.
- Αντλούν ευχαρίστηση από αυτό που κάνουν και κατ΄αυτόν τον τρόπο κινητοποιείται η περιέργειά τους και η διάθεσή τους να πειραματιστούν, καλλιεργώντας δεξιότητες δημιουργικής σκέψης και επίλυσης προβλημάτων
- Συμμετέχοντας σε ομαδικά παιχνίδια όπου συναντώνται οι ανάγκες, οι ικανότητες και οι επιθυμίες πολλών παιδιών αποκτούν κοινωνικές δεξιότητες. Χωρίς να το αντιλαμβάνονται ασκούνται στην ενσυναίσθηση, τη διαπραγμάτευση, την έκφραση των επιθυμιών και αναγκών, στη συνεργατική επίλυση των συγκρούσεων
- Αναλαμβάνουν ρίσκα, βάζοντας διαχειρίσιμες προκλήσεις στους εαυτούς τους, προσπαθώντας να δαμάσουν το αίσθημα του φόβου που βιώνουν
- Διαχειρίζονται τον θυμό που αισθάνονται όταν κατά την εξέλιξη του παιχνιδιού οι επιθυμίες τους συγκρούονται με αυτές των άλλων, προκειμένου να αποφύγουν την κλιμάκωση της σύγκρουσης που θα καταλήξει σε τερματισμό του παιχνιδιού.
Κλείνοντας το άρθρο, αναφέρεται σε πειράματα ερευνητών από τον χώρο της εξελικτικής ψυχολογίας. Πρόκειται για πειράματα αποστέρησης παιχνιδιού σε αρουραίους, οι οποίοι εμφάνισαν έντονα συμπτώματα άγχους και κοινωνικής ανικανότητας όταν βρέθηκαν με άλλους αρουραίους ή κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν μία πρόκληση. Ο Gray, εφιστά την προσοχή μας, καθώς δημιουργούμε ως κοινωνία τις ίδιες συνθήκες αποστέρησης παιχνιδιού από τα παιδιά, όπως οι παραπάνω πειραματιστές. Το αποτέλεσμα αυτής μας της στάσης πιο άραγε θα είναι;